Gorczański Park Narodowy, który obejmuje centralną część Gorców, to jeden z najatrakcyjniejszych pod względem przyrodniczym terenów, znajdujących się w województwie małopolskim. Rozległe lasy, licznie występujące różne gatunki zwierząt oraz zapierające dech w piersiach masywy górskie, od wielu lat kuszą miłośników wypoczynku na świeżym powietrzu. Ze względu na dużą ilość dostępnych szklaków i ścieżek edukacyjnych, to również doskonałe miejsce do uprawiania turystyki pieszej, konnej i rowerowej, a zimą narciarskiej. Dlaczego jeszcze warto zaznaczyć Gorczański Park Narodowy, na mapie obowiązkowych atrakcji turystycznych do zobaczenia?
Co warto wiedzieć o Gorczańskim Parku Narodowym?
Gorczański Park Narodowy został utworzony w 1981 roku. Jego głównym celem stała się ochrona puszczy karpackiej i roślinności alpejskiej. Obecnie zajmuje obszar 7029 hektarów. Symbolem parku jest salamandra plamista, największy płaz ogoniasty żyjący w Polsce. Ponadto, jego lasy zamieszkują jeszcze inne zwierzęta, wpisane do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. Najstarszym zabytkiem znajdującym się na terenie parku, jest kapliczka Bulandy.
Flora i fauna Gorczańskiego Parku Narodowego
Gorczański Park Narodowy charakteryzuje się niezwykle różnorodną florą. Rośnie tutaj bowiem ponad tysiąc gatunków roślin, porostów i mchów. Przyroda parku to jednak przede wszystkim lasy, zajmujące 95% powierzchni całego terenu. Dominują tutaj drzewa stare, liczące ponad sto lat, w tym modrzewie, świerki i buki. Szczególniejszej ochronie podlegają jednak polany reglowe. Rosną tam przede wszystkim rośliny, które występują wyłącznie na terenach nieleśnych.
Naturalne środowisko, górski klimat oraz kompleksy leśne sprawiają, że tereny Gorczańskiego Parku Narodowego zamieszkuje wiele gatunków zwierząt. W lasach żyje sporo ssaków, w tym rysie, jelenie, wilki czy niedźwiedzie. Ponadto, w parku można zobaczyć kilka rodzajów płazów, gadów oraz najliczniejszą grupę bezkręgowców. Faunę pól reglowych dopełniają niezliczone gatunki motyli.
Szczególną uwagę warto jednak zwrócić na ptaki, które wpisane są do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt, jako okazy unikatowe na skalę europejską. Należą do nich cietrzewie, dzięcioły, orły i sówki.
Szlaki turystyczne w Gorczańskim Parku Narodowym
Na miłośników aktywnego wypoczynku, na terenie Gorczańskiego Parku Narodowego czeka czternaście szlaków turystycznych. Umożliwiają one swobodne uprawianie turystyki pieszej, rowerowej i konnej. Są one zróżnicowane zarówno pod względem trudności jak i czasu przejścia.
Do najciekawszych szlaków turystycznych zalicza się:
- szlak zielony (czas przejścia 3,5 h) – trasa zaczyna się w Koninkach, zaraz przy kaplicy św. Rozalii. Dalej prowadzi przez polanę Tobołów, pełniącą rolę korytarza ekologicznego, aż do Suchory, na której zlokalizowane jest jedyne w kraju górskie obserwatorium astronomiczne. Szlak kończy się przy schronisku na Starych Wierchach, które podczas II wojny światowej było bazą partyzancką dla oddziałów AK;
- szlak niebieski (czas przejścia 2,5 h) – na tej trasie znajduje się wiele zabytków kulturalnych. Jej początek wiedzie przez dolinę Kamienicową, gdzie dawniej znajdowały się huty szkła. Na Nowej Polanie położonej niedaleko Gorca, stoi metalowy krzyż, który upamiętnia tragicznie poległych tutaj żołnierzy. Spacerując dalej przez Świnkówkę można podziwiać widoki na grzbiet Gorców oraz Tatry. Szlak kończy się na polanie Gorc Kamienicki obok tablicy wzniesionej na cześć Tadeusza Twardzickiego, organizatora eksperymentów związanych z halowaniem bydła;
- szlak czarny (czas przejścia 2 h) – udając się tą trasą można dotrzeć do samego centrum Gorczańskiego Parku Narodowego. Szlak rozpoczyna się na polanie Wysznia, dalej prowadzi przez Srokówki, gdzie znajduje się Pucołowski Stawek – jezioro górskie. Spacerując dalej, można poznać kwaśną buczynę karpacką, która stanowi najrzadszy leśny teren w całych Gorcach. Cel wędrówki stanowią polany Srokówki i Jankówki, charakteryzujące się bogatą florą oraz panoramą na Pieniny i Tatry;
- szlak pamiątek orkanowskich (czas przejścia 5 h) – spacer należy rozpocząć od siedziby dyrekcji Gorczańskiego Parku Narodowego. Następnie trasa prowadzi przez rynek w Niedźwiedziu, na którym znajduje się pamiątkowy pomnik Władysława Orkana. Po zobaczeniu miasteczka, należy kierować się do Orkanówki i dalej przez polanę Łąki i Turbaczyk. Szlak kończy się na szczycie masywu górskiego Turbacz.
Ścieżki edukacyjne
Kolejną atrakcję turystyczną stanowią ścieżki edukacyjne. Tego typu szlaki oznaczone są zielonymi kwadratami. Przechodząc przez taką trasę, wystarczy jedynie zapoznać się z mapą oraz tablicą informacyjną z opisem najbardziej interesujących zakątków Gorców. Warto również skorzystać z materiałów edukacyjnych oraz pomocy dydaktycznych dostępnych w siedzibie dyrekcji Gorczańskiego Parku Narodowego. Dla najmłodszych turystów przygotowywane są cykliczne wydarzenia edukacyjne czy konkursy, mające na celu zapoznanie dzieci i młodzież z walorami regionu Gorce. Dodatkowo, dyrekcja parku organizuje różnego rodzaju wystawy fotograficzne oraz malarskie z nawiązaniem do krajobrazu, flory i fauny Gorczańskiego Parku Narodowego.
